WILLEMSTAD - Meestal wordt het eiland Curaçao tijdig behoed voor rampsituaties tijdens het orkaan seizoen. Dat het eiland niet voorbereid was op de komst van tropische storm Tomas, zou later blijken toen op de nacht van maandag naar dinsdag hevige regens en rukwinden urenlang het eiland teisterden.
Gedurende slechts enkele uren is de helft van het jaarlijkse aantal gevallen. Dit komt neer op 265 millimeter neerslag met als gevolg dat sommige delen van het eiland ondergelopen waren. Het afwateringsysteem was helaas niet bestend om zoveel water op te vangen waardoor het even zal duren voordat het eiland weer tot haar dagelijkse gang van zaken kan overgaan. Met de huidige situatie is het een grote vraag hoe het normale leven de komende dagen weer opgepakt kan worden.
Maandagochtend toen was het nog droog. Tomas lag op 145 kilometer afstand van Curaçao. Tomas leek geen gevaar meer te vormen voor het eiland. Het orkaan zwakte af naar een tropische storm en veranderde van koers. Het komt vaker voor dat stormen en orkanen in de tropen zomaar van koers veranderen. In plaats van een westelijke koers, veranderde het in een noordelijke. Volgens de modellen zou dat ook aanhouden. Niemand kon zich voorstellen dat enkele uren later het eiland toch in rep en roer zou liggen.
In de avond begon de aanhoudende neerslag waar de volgende dag nog geen einde aan leek te komen. Verschillende delen van het eiland werden ontoegankelijk, door soms wel ‘rivieren’ die door de straten raasden. In bepaalde gebieden moesten bewoners in alle haast hun huizen verlaten omdat het water in korte tijd tot bijna anderhalve meter was gestegen.
Door het noodweer zijn er twee mensen omgekomen. Een vrouw kwam vast te zitten in haar auto en is daarbij verdronken. Tijdens een reddingsactie werd een medewerker van de CITRO (Citizen Rescue Organization) vermist nadat hij twee vrouwen, waarvan één hoogbejaard, heeft gered. Zijn levenloze lichaam werd enkele uren later door zijn collega’s gevonden. Hij laat drie zonen en een vrouw achter.
Behalve dodelijke slachtoffers was de storm ook aanleiding voor verschillende grootschalige evacuaties. De straten lagen binnen een enkele uren blank en ook de woningen stroomden vol. Bij het Advent ziekenhuis moesten zeker 18 mensen door de ambulancedienst naar een ander ziekenhuis worden overgebracht. In diezelfde straat staat ook het hotel Trupial Inn. De toeristen die daar verbleven werden in opvanghuizen opgenomen.
Als Tomas eindelijk zijn koers vervolgd blijft het eiland geschokt. De beschadigde voertuigen waarop de modder van de straat is achtergebleven zijn stille getuigen nu het water weer langzaam daalt. Hevige neerslag en onweer hebben plaats gemaakt voor tranen en verdriet bij het volk en de vraag; “wie gaat ons helpen?” Door de hoeveelheid water en ook door blikseminslagen lagen de wijken Julianadorp, Santa Maria, Jongbloed, Cas Cora, Mahaai, Van Engelen en Zeelandia de hele nacht zonder electriciteit.
Uitzonderlijke weerssituatie
Hoewel de Curaçaose meteorologische dienst gewaarschuwd had voor hevige regen, is situatie behoorlijk onderschat. De gevallen hoeveelheid neerslag bleek uitzonderlijk te zijn.
Tot maandagavond rond 7 uur lokale tijd, leek het alsof het intense regenbied van de tropische storm op een veilige afstand van de ABC-eilanden voorbij zou gaan. Althans dat bleek op de radar- en satellietbeelden.
Maar rond 8 uur ’s avonds groeide het regengebied en kwam het toch zuidelijker . Het regengebied bleef zo’n vijf uur op het eiland hangen. Dat zorgde voor overstromingen, blikseminslagen, brand en stroomuitval op verschillende plekken.
Noodsituatie
De hulpdiensten kregen zo’n 600 meldingen binnen van mensen die hulp nodig hadden.
In de dicht bewoonde wijken Zuikertuin, Groot Davelaar, Muizenberg, Mahaai en Cascora staat het blank. Honderden huizen zijn ondergelopen en mensen moesten geëvacueerd worden. Ook de commerciële buurten Zeelandia, Saliña en Promenade werden hard getroffen door het noodweer.
De hulpdiensten konden het op een gegeven moment niet meer aan. Dat bleek ook toen mensen later in de nachten wanhopig de radiostations belden om live in de ether elkaar op de hoogte te brengen van wat er aan de hand was en waar er hulp nodig was.
Heel veel Curaçaoënaars hebben hun solidariteit en bereidheid getoond om de getroffenen te helpen. Via de radiostations MAS 99.7 en Direct 107 konden vrijwilligers naar verschillende plekken worden gedirigeerd.
Later in de nacht werd door de Curaçaose premier Gerrit Schotte het Rampenbureau ingeschakeld. De regering heeft via de gouverneur van het eiland officieel om hulp gevraagd aan Defensie en de kustwacht. Eerst werd er om een “zachte bijstand” gevraagd, gezien de omstandigheden werd dit later veranderd naar een “harde bijstand”.
Er is zoveel regen in zo’n weinig tijd gevallen, dat het infrastructuur van het waterafvoer het niet meer aankon. Heel veel mensen op Curaçao zeggen dat ze ‘nooit zoveel regen in zo’n korte tijd hebben gemaakt’.
De schade is in de getroffen gebieden zijn enorm. Door het snel reizende waterniveau konden veel mensen hun bezit niet redden. In sommige buurten zijn auto’s meegesleurd door het water.
“De huidige situatie maakt dat we geen enkele millimeter regen meer aankunnen.”, aldus premier Schotte in een persconferentie later op de middag. Maar de Curaçaose meteorologische dienst meldt dat de kans regenactiviteit voorlopig zal blijven aanhouden.
Tijdens de persconferentie kreeg premier Schotte het verwijt, niet genoeg voorbereidingen te hebben getroffen voor de storm. De premier gaf aan dat men niet had verwacht dat de staart van Tomas naar Curaçao zou afbuigen en zoveel regen met zich zou meebrengen. De financiële schade wordt in kaart gebracht met behulp van meldingen van de brandweer, politie, het Rode Kruis en andere hulpdiensten. Voor ernstig gedupeerde gezinnen wordt nu geld vrijgemaakt.
Risico’s voor de gezondheid
De gezondheid op Curaçao komt in gevaar door de hevige regenval. Overal ligt stilstaand water dat als broedplaats kan dienen voor muggen. De angst voor dengue groeit. De minister van Volksgezondheid Jacinta Constancia zal zich spoedig bezig houden met de voorlichting over dengue.
Maar er wordt niet alleen voor een dengue-uitbraak gevreesd. Er bestaat ook een vrees voor een mogelijke uitbraak van cholera volgens arts en medisch adviseur dr. Eduard Braam. “Er is nu een probleem opgetreden dat door de overstroming afval uit beerputten met het regenwater mengt en verspreidt. Gezien de omstandigheden moeten we alert blijven op de risico voor cholera. ”, aldus dr. Braam.
Frustratie vanuit Nederland
Via Blackberry messenger, Twitter en Facebook sloeg in de nacht het nieuws ook over naar Curaçaose studenten in Nederland. Vele van hen waren bezorgd nadat ze op de hoogte werden gebracht van de steeds erger wordende situatie. Tijdens de gebeurtenis was het nieuws alleen via Twitter en de online streaming van Radio Direct107 te volgen.
In de loop van de dag hebben een aantal studenten op Facebook en Twitter hun frustratie geuit over het feit dat de Nederlandse media nauwelijks met berichtgeving kwam over wat er op Curaçao aan de hand was. Radio Nederland Wereldomroep (RNW) was een van de weinige media die met een bulletin kwam.
De Telegraaf heeft in de loop van de dag één artikel op haar website geplaatst, met de kop ‘Plunderaars slaan toe op Curaçao’. “De Telegraaf weet wederom de feiten te draaien en het eiland in een negatief daglicht te zetten.”, wordt er door een Curaçaose student op Facebook gezegd.
De ruiten van de winkel Rosko in Saliña zou zijn ingeslagen, maar het gaat om één incident en de politie meldt dat er niets is buitgemaakt. De Telegraaf schreef in haar artikel “Op Curaçao zijn plunderaars op strooptocht geslagen in de chaos die is ontstaan door orkaan Thomas.” en ook daarmee de indruk zou hebben gewekt dat de Curaçaoënaars winkels aan het leegplunderen waren.
door J.R. Samson, G. Jacobs en D. Rodrigues Pereira. ©
© Liz van de Laar
Nieuws en Achtergronden door Curaçaoënaars
Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen over Curaçaose zaken.
Redactielid Johnathan Samson heeft een persoonlijke Twitteraccount waar hij nieuws en achtergronden over diverse ontwikkelingen op Curaçao plaatst. www.twitter.com/MinisterSamson.
